Jeśli posiadasz konto na portalu - zaloguj się, jeśli go nie posiadasz zarejestruj się.
Suseł moręgowany (Spermophilus citellus)
Systematyka
rząd: gryzonie (Rodentia)
rodzina: wiewiórkowate (Sciuridae)
gatunek: Suseł moręgowany (Spermophilus citellus)
Charakterystyka/ morfologia
Suseł moręgowany ma futerko ubarwione jednolicie w kolorze szarożółtawym. U niektórych osobników susła moręgowatego można jednak zauważyć na grzbiecie delikatny pręgowany wzór. Starsze osobniki są z reguły jaśniejsze od młodych, niekiedy wręcz jasnopopielate. Ma silnie rozwinięte worki policzkowe, służące do gromadzenia pokarmu, co jest cechą charakterystyczną która różni susły od ich najbliższych kuzynów: wiewiórki i świstaka. Zwierzę to ma niewielkie rozmiary. Długość tułowia wynosi około 25 cm. Ogon jest stosunkowo krótki - około 1/4 długości tułowia, bardzo puszysty. Małe uszy ledwo wystają z futerka. Samce są nieco większe od samic, ale ich waga nie przekracza 300-350 g. Charakterystyczne dla susła są duże, ciemne oczy i przeraźliwy gwizd wydawany w razie niebezpieczeństwa.
Biotop/ preferencje pokarmowe
Susły żyją na otwartych, suchych obszarach, pozbawionych drzew i krzewów. Występują na ugorach, polach uprawnych, suchych łąkach, pastwiskach oraz nasłonecznionych pagórkach. Zwierzęta te, żerując, ustawicznie badają otoczenie w celu uniknięcia ataku drapieżnika (lis, tchórz, łasica, kot domowy oraz ptaki drapieżne). W tym celu często stają "słupka", ażeby powiększyć sobie pole widzenia. W przypadku zauważenia zbliżającego się zagrożenia suseł wydaje charakterystyczny, wysoki gwizd i błyskawicznie znika w swojej norce, od której nie oddala się na odległość większą niż 60-80 metrów. Indywidualne dla każdego osobnika nory posiadają system korytarzy z kilkoma wejściami. Korytarze mogą mieć nawet do ośmiu metrów długości i schodzić do dwóch metrów poniżej poziomu gruntu. Susły potrafią również bronić się aktywnie przed drapieżnikami, blokując tunele piaskiem i roślinnością. Susły są zwierzętami żyjącymi w grupach. Zdarzają się grupy złożone z jednej rodziny, ale także ogromne kolonie, w skład których wchodzi tysiące osobników. Żerują w dzień. W Polsce począwszy od 2-3 godzin po wschodzie słońca, do kilku godzin przed zachodem, często chętnie i intensywnie w południe. Susły odżywiają się głównie zielonymi częściami roślin, choć zjadają także kwiaty, nasiona (przysmakiem jest pszenica), a także korzenie i bulwy. Chętnie zjadają też owady, szczególnie chrząszcze i motyle w różnych stadiach rozwojowych. W sporadycznych przypadkach zdarza się, że sięgają po jaja ptaków gniazdujących na ziemi.
Rozwój osobniczy
Gody rozpoczynają się zaraz po przebudzeniu samic, czyli najczęściej na początku kwietnia i trwają blisko miesiąc. Po 25 dniach ciąży na świat przychodzi od 3 do 8 nagich i ślepych młodych, które po 8 dniach otwierają oczy. Ssą matkę 3 tygodnie, po 2 miesiącach są samodzielne. Opuszczają one nory macierzyste około połowy czerwca, kopiąc własne płytkie korytarze lub zajmują opuszczone nory innych susłów w niewielkiej odległości od miejsca urodzenia. Jest to najbardziej niebezpieczny okres w życiu susła i wtedy najwięcej ich ginie. Wczesną jesienią, na początku września, zwierzęta te zapadają w sen zimowy, który trwa 5-7 miesięcy. Starannie zamykają wejścia do nor trawą i ziemią. Nie gromadzą na zimę zapasów, korzysta z zapasów tłuszczu zgromadzonego podczas letniego obżarstwa. Młode następnej wiosny są dojrzałe płciowo. Susły żyją do pięciu lat.
Status gatunku
Suseł moręgowany objęty jest w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. W zał. nr 1 do Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną przy jego nazwie umieszczono symbol (1), co znaczy, że jego ochrona ma pierwszeństwo przed wszelkimi potrzebami gospodarczymi, oraz symbol (2), oznaczający, że gatunek ten wymaga ochrony czynnej. Gatunek ten znajduje się także w zał. nr 2 i 4 tzw. Dyrektywy Siedliskowej Unii Europejskiej, czyli powinien nie tylko podlegać ochronie gatunkowej, ale jego siedliska należy też chronić w ramach Europejskiej Sieci Ekologicznej NATURA 2000.
Obecnie w Polsce trwa projekt zakładający przywrócenie susła.
Przygotowała: Wanda Kula
